Reisverslag 2013

De route

Tabel met havens (H) en ankerplaatsen (A) of baaien met ankerboeien (AB) in Noorwegen.

Naam locatie (chronologisch)	NB   °  ´	OL  °  ´	Bijzonderheden
Tananger	58°56´	5°.35´	H. Goed aan te lopen. Orca’s in de omgeving! Goede busverbinding met Stavanger.
Haugesund	59°25´	5°16´	H. Vervelende kade.
Leirvik	59°47´	5°31´	H. Goede voorzieningen.
Hjellestad	60°15´	5°14´	H. Onrustig, geen service, geen sfeer.
Hernar	60°41´	4°45´	H. Winkel gesloten, alleen steiger van de veerboot.
Vestervåg	60°47´	4°42´	H. Steigers deels in verval.
Haerland	61°21´	4°53´	H. Nieuw, nog weinig activiteit.
Måløy	61°56´	5°07´	H. Renovatie bijna klaar, nog net geen havengeld.
Lysøysundet	63°53´	9°52´	H. Wel douches, verder nauwelijks faciliteiten.
Småværet	64°26´	10°33´	H. Drijvende steiger niet meer beschikbaar voor jachten, oude veerbootsteiger.
Rørvik	64°51´	11°14´	H. Prima faciliteiten, mooi museum.
Brønnøysund	65°29´	12°13´	H. Druk, vrij onrustig, goede faciliteiten. Torghatten per bus bereikbaar.
Vågsvågen	66°08´	12°35´	A. Rustige baai, zeearenden.
Hansøya	66°36´	13°06´	A. Rustige baai.
Engen	66°43´	13°42´	H. Geen faciliteiten. Goed punt voor tocht naar uitloper Swartisen gletscher. Geweldig.
Støtt	66°56´	13°27´	H. Zeer gastvrije haven met supermarktje.
Røst	67°30´	12°04´	H. Stokvis op vele honderden hectares, schilderachtig.
Værøy	67°39´	12°43´	H. Stokvis, maar anders; mooie wandel- en fietstochten.
Reine	67°56´	13°06´	H. Vaak overvol. Parel van de Lofoten!
Henningsvær	68°09´	14°13´	H. Geen faciliteiten bij de steiger. Historische stad uit bloei van het haringtijdperk. Een en al toerisme.
Kabelvåg1	68°12´	14°30´	H. Storvågen op loopafstand met interessant Lofotenmuseum en zeeaquarium.
Stokmarknes1	68°34´	14°55´	H. Stad van de Hurtigruten, museum. Deel van de Vesterålen.
Nordland	68°05´	15°19´	A. Fraaie baai, zeearenden.
Hjelløya	67°32´	14°39´	AB. Zeearenden.
Bodø	67°17´	14°22´	H. Gastvrij, alle faciliteiten
Selvægen	67°06´	13°51´	A. Schitterende baai, zeehond, veel vogels.
Varvær	66°48´	12°45´	AB. Kolonie zwarte zeekoeten.
Lovund2	66°22´	12°23´	H. Kolonie papegaaiduikers op loopafstand.
Hjartøya	66°00´	12°24´	A. Vikinggraven (niet gevonden).
Straumøya	65°33´	12°14´	H. Geen faciliteiten.
Solsemvåg	65°03´	11°33´	A. Op wandelafstand grotschilderingen uit de steentijd (niet bezocht, alleen met gids toegankelijk).
Rørvik	64°51´	11°14´	H.
Villa3	64°33´	10°42´	H. Mooi eiland met oude kolengestookte vuurtoren.
Sætervægen	64°24´	10°29´	H. Wat rommelig, beperkte faciliteiten, mooi wandelgebied.
Brekstad	63°41´	9°40´	H. Prima, maar weinig sfeer.
Nordvågen	63°15´	8°19´	A. Baai in bewoonde omgeving.
Kristiansund4	63°07´	7°44´	H. Trip naar Grip aanrader. Klipvis museum. Museumwerf. Noors aardoliecentrum.
Ålesund	62°28´	6°09´	H. Mooie Jugendstil stad, musea, uitzichtspunt op berg.
Fosnavåg	62°21´	5°38´	H. Goede faciliteiten. Reddingbootstation.
Måloy5	61°56´	5°07´	H. Hoge tarieven. Wandelmogelijkheden. Reddingboot station, Volvo Penta dealer.
Dombevåg	61°40´	4°51´	A. Prachtige oude vluchthaven voor haringvissers.
Hatløy	61°13´	4°59´	A. Vogelreservaat maar weinig vogels gezien; mooi uitzicht op Sula. Vrij dicht bij Dingha, prima haventje met supermarkt.
Nappsvågen	60°54´	4°57´	A. Mooie baai.
Søreide	60°31´	5°27´	H. Volvo Penta werf.
Bekkjarvik	60°00´	5°12´	H. Nieuw en druk.
Bømlahamn	59°36´	5°14´	H. Baai met mooie huizen met steigers, weinig aanleg en anker ruimte.
Skudeneshavn	59°09´	5°16´	H. Zeer aantrekkelijk op mooi eiland.
Stavanger	58°58´	5°45´	H. Grote stad met goede havens. Volvo Penta dealer.
Tananger	58°56´	5°35´	Goede vertrekhaven!

Overzicht havens langs de oostzijde van de eilanden van zuid naar noord op onze route in de Lofoten archipel

Aangelopen havens/fjorden      Niet aangelopen havens

Eiland	Haven	Activiteiten
Røst	Røst	Wandelen, fietsen, vissen
Værøy	Værøy	Wandelen, fietsen, vogelrotsen, vissen
Moskenesøy	Å	Vissersmuseum en stokvismuseum; erg toeristisch; beperkte havenfaciliteiten
	Sørvågen	Betere haven; goede bereikbaarheid Å; bergwandelen, vissen
	Reine	Parel der Lofoten; zeer toeristisch; markante rorbuer; kanovaren, vissen, fietsen, bergwandelen
	Kirkefjorden	Vrij ondiep; masthoogte hooguit 18 m; beperkte ankerplek;
	Hamnøya	Zeer beschutte haven met verkeerslawaai; masthoogte tot 18 m; prachtige uitzichten vanaf de brug
Flakstadøya	Kunna	Ankerplek; prachtig landschap
	Nusfjord	Oude vissersplaats; kleine havenkom; prachtige rotsen
	Sraumøya	Mooie natuurlijke ankerplaats, op de oever historische gebouwen
Vestvagøy	Ballstad	Oude vissersplaats; wandelen
	Mortsund	Kleine haven; wandelen, vissen
	Æsøya	Eilandje met kleine ankerbaai voor mooi weer
	Stamsund	Vissersplaats en walvisstation; jachthaven masthoogte tot 23 meter; wandelen
Austvagøy	Henningsvær	Pittoreske vissersplaats, zeer toeristisch
	Nyvågar	Lofoten aquarium en Lofoten museum te voet bereikbaar
	Kabelvåg	Oude belangrijke vissersplaats, met Lofoten kathedraal, Lofoten aquarium en Lofoten museum te voet bereikbaar
	Svolvær	Drukke haven in stadscentrum
	Fløtnesvika	Goede ankerbaai
	Trollfjorden	Spectaculaire ingang, must see, aanlegplaats in kop van fjord; wandelen
Stora Molla	Gullvika	Prachtige ankerbaai, schitterend uitzicht; wandelen
Hadseløya	Stokmarknes	Thuishaven van Hurtigruten, museum daaraan gewijd; wandelen

 

Reisverslag

Woensdag 15 mei
We stappen aan boord!

Vrijdag 17 mei
Kruisend en een klein deel op de motor: van Makkum naar Vlieland. 

Zaterdag 18 mei
Er is voldoende tijd voor een paar mooie wandelingen op Vlieland. De kustzeilersjachten “Sirius” en “Lady Afiena” beginnen aan de tocht naar St Petersburg en vertrekken zondag richting Cuxhaven. De “Swanta” heeft familie aan boord, maar Hylke komt toch even buurten.

We gebruiken de dag om de, niet zo gunstige, weersverwachtingen te analyseren en het begin van de tocht te plannen. Het onstabiele weer met noordelijke wind wordt woensdag gevolgd door een stormdepressie onder de Noorse kust met harde of stormachtige wind in de Duitse bocht en Fisher. Wat er na de eerste week zal gebeuren is nog niet duidelijk maar we wachten dat niet af op Vlieland. Morgen vertrekken we om 6.00 uur naar Cuxhaven en vervolgen dan onze tocht door de Oostzee naar het noorden. 

Zondag 19 mei en maandag 20 mei
We varen op schema met een kruissnelheid van 5,5 à 6 knopen om met de vloedstroom mee de Elbe in te gaan. Dat lukt prima, al moet de motor veel bij. De wind is overwegend noordelijk, erg variabel van kracht; het is koud maar droog. Onderweg constateren we dat de draaiende motor de accu niet oplaadt. Gelukkig hebben we voldoende accu capaciteit om de navigatieapparatuur en -verlichting (goed dat we een zuinige LED driekleur boven in de mast hebben!) en de stuurautomaat 24 uur aan de praat te houden.

We zien bij Vlieland en Terschelling in totaal tien zeehonden Ten noorden van de Brandaris komt al een Jan van Gent overvliegen. Tijdens de tocht krijgen we bezoek aan boord van een boerenzwaluw, een geelgors en een huiszwaluw. Erg leuk die vogeltjes van heel dichtbij te kunnen bekijken.

Maandagochtend 9.00 uur arriveren we bij de sluizen in Brunsbuttel en worden daar verwelkomd met een berichtje van Jeike. Hartverwarmend! Met de AIS gegevens van Bellefleur op internet is ze perfect op de hoogte.

Als we de sluis uit willen varen start de motor niet, het bedieningspaneel is compleet dood. De “Black Molly” sleept ons naar de jachthaven om de hoek. Vorig jaar loste een monteur in Hindeloopen eenzelfde probleem op door een zekering te vervangen. Nu zat het defect weer bij het zekeringskastje. De zekering is niet kapot, misschien corrosie bij de contacten. Schoongemaakt en optisch en elektrisch geen problemen geconstateerd. En … de motor start weer.

We varen naar Rendsburg, ruim halverwege het NOK (Kielerkanaal). Daar worden we verwelkomd door de kustzeilers Hetty en André van de “Wijsneus van Haarlem”. 

Dinsdag 21 mei
We contacteren een monteur. Hij vermoedt dat we een nieuwe dynamo nodig hebben. Die wordt besteld en kan morgenochtend gemonteerd worden. Een rustdag met regenachtig weer in Rendsburg. Geen straf, want het is een aardig stadje en het is tijden geleden dat we hier vertoefden. Jammer dat de haven geen internet faciliteiten heeft. Een groot gedeelte van de dag wordt besteed aan het realiseren van een prepaid internet verbinding in Duitsland. Aan het eind van de dag is dat voor elkaar en we hebben er vertrouwen in dat het in Noorwegen op die manier ook zal lukken. Drinken koffie op de “Wijsneus van Haarlem” en zij ’s avonds een borrel bij ons.

Woensdag 22 mei
In afwachting van de monteur werken we de website bij en doen boodschappen. Het regent nog steeds flink. 

Donderdag 23 mei
De dynamo is pas vandaag aangekomen. De monteur plaatst de dynamo in een uurtje aan het eind van de middag. Hans haalt luchtbellen uit de dieselaanvoer naar de kachel, waarna die functioneert. Wat warmte kunnen we best gebruiken! Morgen verder het NOK en op weg naar Denemarken.

Vrijdag 24 mei
Heel prettig Rendsburg te verlaten! Vlotte vaart over het kanaal en de sluisdeuren zwaaien snel voor ons open. Pas buiten de Kieler fjord rendeert het te zeilen. Helaas maar enkele uren. Om 18 uur exact door de brug van Sonderborg naar Dybvig. Een belevenis het prachtig gelegen haventje te bereiken door een spannend smal, gebaggerd geultje. Ook in Denemarken veel bloeiende koolzaadvelden.

Met het verse groen van de bomen ziet het landschap er fraai uit! We maken nog een wandelingetje om even de benen te strekken.

Zaterdag 25 mei

Het smalle geultje passeren we voorzichtig en hijsen op ruimer water. De motor gaat uit en pas weer aan als we na ruim 90 mijlen bij het invallen van de duisternis de haven Kolby Käs aan de westzijde van Samsø invaren. Een zeiltocht die start in de regen maar eindigt met mooie zonnige uren. Onderweg bij Middelfart zien we een groep bruinvissen dartelen, meeuwen en aalscholvers scharrelen er omheen. Een mooi schouwspel. 

Zondag 26 mei
We genieten van ontbijt en wandeling in de zon op Samsø. Op het keitjes strand vinden we stenen met gaten waar je door kunt kijken! Zulke stenen brengen geluk volgens Noren. In de middag kruisen we op naar het kleine eiland Tunø, 10 mijl noordelijker. We benutten het wifi-netwerk. Onze maaltijd kent twee streekgerechten: nieuwe aardappelen en prei! Zoals gebruikelijk op de Deense eilanden van een stalletje langs de weg, met geldbakje (wel van een slot voorzien). 

Maandag 27 mei
Gezien de windvoorspellingen gaan we heel vroeg zeilen. Dat is een goed besluit: met flinke vaart komen we ten noorden van Grenå. Dan zwakt de wind af; op de motor verder naar Laesø.

De havenmeester meldt dat we het tweede Nederlandse jacht van dit seizoen zijn. In de haven laten een paar prachtige mannetjes eidereenden zich van dichtbij bekijken. 

Dinsdag 28 mei
Met boodschappen voor drie dagen zeilen we in de zon aan de wind naar Skagen. De voorspelde regen valt pas na het aanmeren, vergezeld van onweer. Het is dan binnen prima toeven! Een oversteek naar Noorwegen lijkt morgen mogelijk! 

Woensdag 29 mei
We vertrekken om 7 uur stipt uit Skagen met een stevige 4 Bft uit het NO. Na het ronden van de punt van Jutland (Grenen) is het een ruime koers en de vaart zit er flink in. Het doel is om Mandal of zo mogelijk verder westelijk in Noorwegen te arriveren. Maar het gaat zo voorspoedig dat we in de loop van de dag ons doel verleggen naar Farsund, net om de (voor zeilers en vissers beruchte) zuidelijkste kaap Lindesness. Later verleggen we ons doel naar zelfs naar Egersund. Ook ’s nachts houden we de vaart er flink in.

Donderdag 30 mei
De weersvoorspelling is NO wind tot rond 12 uur en dat die daarna wegvalt en naar N draait. Genoeg reden om de gunstige wind te blijven benutten. Dan kunnen we verder dan Egersund komen en het doel wordt nu Tananger, een voorstadje van Stavanger. Stavanger zelf ligt een eind de fjord in en is voor ons een omweg. Voorbij Egersund zwakt de wind in de loop van de ochtend af en draait naar N. Dat wordt verder opkruisen, maar doordat de zee ook meteen rustig wordt, gaat dat prima.

Rond 11 uur zien we in de verte een paar vinnen boven water. Die moeten van Orka’s zijn. En ja, even later zien we er nog meer, ook zo dichtbij dat we ze zien tuimelen. We horen en zien ze spuiten.  Dan zien we dicht bij een Orka zwemmen met een jong er naast. Vlak tegen de moeder aan beweegt het synchroon met de moeder mee. Een fantastisch en ontroerend schouwspel. Even later worden we verrast door vier vlak naast elkaar zwemmende Orka’s voor de boot in dezelfde richting zwemmend als wij varen.

Langzaam halen we ze in en dan overkomt ons wat elke goede fotograaf weet te voorkomen: memory card full! Helaas, maar we prenten dit schouwspel wel op ons netvlies. Je ziet duidelijk de mooie tekening op de rug en ze tuimelen prachtig synchroon naast elkaar. Als Bellefleur er naast komt, duiken ze onder en we zien ze niet meer terug. Hoeveel Orka’s er in totaal waren weten we niet zeker maar we schatten de groep toch op minstens 20. Wat een welkom in Noorwegen! En dat we dit allemaal meemaken al voordat we in Noorwegen een voet aan wal hebben gezet. Om 14.00 uur meren we af in de haven van Tananger. We hebben in ruim 30 uur bijna 200 mijl gezeild. Dat schiet op!

Onze lokale buurman vertelt dat we voor een simkaart voor internetverbinding het beste naar Stavanger kunnen gaan met de bus. Bij Telenor worden we op een arrogante, klant- onvriendelijke en ongeïnteresseerde wijze geholpen als waren we bij de KPN. Maar het blijkt na enig geploeter toch te werken. 

Vrijdag 31 mei
Na het doen van boodschappen, het bestuderen van de weersverwachtingen en het koffie drinken in een heerlijk zonnetje, betrekt het snel en komt er mist opzetten. Als die tegen 14 uur optrekt vertrekken we. Het is opkruisen naar het noorden en dat zal de komende dagen niet anders worden. De windvoorspelling varieert tussen NW en NO en de kracht zal de komende dagen meestal 5 Bft zijn. Waar mogelijk kiezen we voor binnenwater, waar het water rustiger en de wind zwakker is. De tocht eindigt pas om 22 uur in Haugesund. We liggen aan een ruwe kade met grote vuile autobanden als bescherming, maar we slapen er rustig. 

Zaterdag 1 juni
Na de koffie gaan de trossen los. Voor het eerste stuk is er geen keus, dat moet over zee, maar daarna duiken we de Bomlafjord in om op rustiger vaarwater op te kruisen. Vandaag varen we met dubbel rif en fok en we maken de dag niet te lang. Om 16.30 meren we af in Leirvik, een comfortabele jachthaven die veelvuldig wordt aangelopen door kustzeilers. We zijn dan ook niet verbaasd als er al een clubgenoot ligt, de Skuum uit Enkhuizen. De haven biedt wasmachines, dat komt goed uit. Morgen lijkt een regenachtige dag te worden, weer met veel wind uit het noorden. Tot nu toe in Noorwegen nog vrijwel geen regen gehad.

Zondag 2 juni
Vandaag een dag met pech. Bij het wegvaren is er een misverstand bij het losgooien van de voortros. We raken de motorboot achter ons. Gelukkig geen schade aan de motorboot, maar een van onze scepters is danig verbogen.

Het is vandaag opkruisen in wat miezerig weer.

Aan het eind van de dag klaart het op. Er zijn weinig mogelijkheden voor een overnachtingsplaats in deze omgeving en we komen terecht in een nogal onbeschermde haven Hjellestad, aan open water, waar we aan de buitenpontoon op woelig water moeten afmeren. Terwijl ik ga kijken of we in overleg met een havenmeester een beter beschermd plaatsje kunnen krijgen rukt de boot zodanig aan de tijdelijk kort vastgebonden landvasten dat de middenkikker los komt. Het teakhouten klampje er onder is gebroken. Het blijkt al gescheurd en verzwakt te zijn geweest. We gebruiken de middenkikker juist erg veel en kunnen daar niet goed zonder. Een havenmeester is, zoals hier vrijwel overal, niet aanwezig en we meren Bellefleur af op een rustiger plaats, waar “reserviert” op de steiger staat. Bij de haven informatie staat de plek als gastensteiger aangegeven en we gaan er van uit dat de reservering voor ons geldt. Er is geen probleem ontstaan. 

Maandag 3 juni
Een dag met mazzel. We gooien de trossen los in Hjellestad en vertrekken richting Bergen. Daar hopen we een werfje te vinden die een middenkikker kan monteren. Hans heeft de betreffende plafondplaat in de kajuit losgetrokken en montage constructies opengebroken om er aan de binnenkant bij te kunnen. Er blijkt geen schade aan het polyester te zijn, wel waren de bouten op een randje met niveauverschil gemonteerd zonder compensatie. Een slechte montage, die wellicht mede verantwoordelijk is voor de ontstane schade. Voor Bergen ligt een jachthaven met werf faciliteiten. Daar willen we naar toe. Vlak daarvoor passeren we een ander werfje en we stoppen af. Op de kade komt de eigenaar, die ons aan ziet komen naar buiten om te vertellen dat het geen jachthaven is. Maar als we zeggen schade te hebben en een reparatie te willen bespreken zijn we welkom bij Dolvik Batbyggery. Hij zegt dat we geluk hebben. Hij bouwt houten jachten en is de enige werf in de wijde omgeving die een stukje teakhout in voorraad heeft. Hij is blij met het verrichtte voorwerk en binnen twee uur is de kikker beter gemonteerd dan ooit tevoren.

Met een goed gevoel zeilen we verder naar Hernar, een klein haventje zonder voorzieningen op een klein eilandje, waar we een mooie avondwandeling maken. Maar wat maken eilandbewoners er daar een troep van. Ergens wel begrijpelijk. Omdat alles schaars is wordt alles bewaard en het afvoeren van vuilnis is waarschijnlijk duur. Soms hebben de oude zaken ook hun charme, maar in het open landschap is de troep ontsierend. 

Dinsdag 4 juni
De veerboot arriveert om 7.30 uur. We moeten Bellefleur verhalen om ruimte te geven. Daarna een prettige zeilochtend en na een betrekkelijk kort traject afgemeerd in Vestervågen op het eiland Fedje.

We meren af aan een steiger bij een voormalig hotel. Via een zeer gammele steiger komen we op openbaar terrein. Geen andere watersporters in de haven te ontdekken. De supermarkt bevindt zich aan de andere kant van de baai, een klein halfuur lopen. ’s Middags een flinke wandeling gemaakt door het ongerepte rots gebied met hier en daar een veenlaag van enkele meters. De troep van de eilanders wordt gebruikt om de verbogen scepter weer redelijk in vorm te buigen. 

Woensdag 5 juni
De route van Vestervågen naar Hærland is merendeels over beschut water.

Hærland is een kleine plaats met een grote krabverwerkingsfabriek. De haven is uitgestorven. De voorzieningen zijn nog niet beschikbaar. In de avond wandelen we in de omgeving. Rond de bebouwing veel agrarische activiteit. 

Donderdag 6 juni
We varen in motregen van Hærland naar Maløy.

De motor moet regelmatig even helpen. We genieten enorm van het fraaie landschap, de oevers zijn dichtbij en heel afwisselend. We meren af ten zuiden van de brug; voorzieningen zijn dichtbij. 

Vrijdag 7 juni
We vertrekken om 8.15 uit Maløy met de bedoeling gebruik te maken van de zuidelijke wind die er gedurende twee dagen zal staan. Het weer is rustig en van de gevaren rond de kaap Statt merken we helemaal niets. Een eitje. 

Zaterdag 8 juni
In de nacht van vrijdag op zaterdag zeilen we bij een fijne ruime wind en maken een flinke ruk noordwaarts. Het is heel bijzonder te ervaren dat het niet meer echt donker wordt. Het wordt ’s nachts schemerig en de navigatieverlichting moet uiteraard gebruikt worden, maar je kunt zelfs binnen alles blijven zien. Alleen voor het lezen van de kaart is de zaklantaarn nodig. Moe maar voldaan meren we af in Lysøysundet aan een drijvende steiger. 

Zondag 9 juni
Lysøysundet heeft niet veel te bieden. Het haventje wordt gerund met vrijwilligers van de lokale jachthaven. We denken zo langzamerhand diesel te moeten tanken. Er is wel een pomp. Voor bediening ervan moeten we een vrijwilliger bellen maar de zaak ziet er zo verwaarloosd en vies uit dat we er geen gebruik van maken. Onderweg tanken we bij een moderne pomp met automaat in Stokksund. Er gaat maar 30 liter in. Dat is niet onverdienstelijk; we tankten voor het laatst in Laesø, Denemarken. We realiseren ons dat we tot nu toe in Noorwegen mazzel hebben met het zeilen. Vaak aandewindse rakken, maar er kan wel gezeild worden.

De bergen tonen zich soms even prachtig in een mooie belichting maar verbergen zich meest in een regenachtige sluier. Dat heeft iets sombers en mistroostigs in zich.

We zien op afstand een groepje dolfijnen springen en een grote roofvogel, die we interpreteren als een zeearend. ’s Avond meren we af aan een hoge steiger in Småværet. De drijvende steiger die er volgens de havengids zou moeten liggen is niet aanwezig. Het is even lastig om aan de korte steiger goed af te meren. Het getijverschil is hier al weer 2,5 meter en daar moeten de trossen wel op afgestemd zijn om de nacht goed door te brengen.

Maandag 10 juni
’s Morgens betalen we het havengeld van Småværet bij de “butikken”. De havenmeesteres heeft een winkel van Sinkel met attributen zoals elektrische apparaten, tuingereedschap, huishoudelijke artikelen, etenswaren en zelfgebreide truien. Breien is voor haar een aangename bezigheid in de lange donkere winter. Als we naar een brood vragen komt er een uit de diepvries van haar eigen keuken. Ze heeft ook een café. Het meubilair bestaat uit diverse soorten plastic tuintafels en stoelen met daaromheen allerlei oude visserijspullen. Er is ook een toilet en douche waar we gebruik van kunnen maken. Erg oud, maar keurig schoon. Het huis met winkel en café stamt uit 1964, door haar vader gebouwd. Hij was visser. Ze is apetrots en tevreden met haar bedoening. We zeilen vrijwel zonder opkruisen naar Rørvik. Daar worden we opgevangen door de kustzeilers van Passe-Partout, ook op weg naar de Lofoten. 

Dinsdag 11 juni
We zeilen van Rørvik naar Brønnøysund. Een nogal noordelijk traject met voorspelde noordenwind. Maar de wind is wat westelijker dan noord en het traject iets oost van noord. Het wordt een prachtige zeildag en op de drie laatste mijlen na, door een nauw kanaaltje, gaat alles op zeil, al moeten we wel met lange slagen opkruisen. ’s Morgens is het bewolkt maar de buien trekken om ons heen. ’s Middags opklaringen en dat geeft een prachtige belichting van de omringende bergen. We zien op afstand steeds meer sneeuw op de bergen. Het is koud. Het thermisch ondergoed, de muts en handschoenen zijn hard nodig.

Vlak voor Brønnøysund komen we langs de berg Torghatten. Een berg met de vorm van een hoed en door de berg heen loopt een natuurlijke grot, zodat je van een bepaald punt echt door de berg heen kunt kijken. Over de berg is een prachtige Noorse sage: https://nl.wikipedia.org/wiki/Sage_van_de_Helgelandbergen

Woensdag 12 juni
Een heerlijke dag vandaag. De hemel is stralend blauw bij het opstaan. Een ideale dag voor een ankerbaai, maar we liggen in de jachthaven van een stadje. Er zijn uitstekende voorzieningen met wasmachine. De wind is noord, minder hard dan eerder voorspeld. Toch besluiten we tot een pauze dag wat betreft het zeilen. Voor morgen is er oostenwind voorspeld en dat is comfortabeler voor onze route. Of het een juist besluit is zal achteraf blijken. Van een vriendelijke Noorse buurman krijgen we tips voor siteseeing en aanlegplaatsjes verder noordwaarts.

Het gebied waar we nu zijn heet Helgeland en wordt ook door de Noren als fraai beoordeeld. Daar zijn we het helemaal mee eens. We benutten een busverbinding naar Torghatten om het gat in de berg te bekijken. Met de bus van 14.15 uur heen, een half uur rijden, twee uur rond de berg besteden en dan weer terug is het plan. Maar de buschauffeur kijkt bedenkelijk. Rond 17.00 uur doet de bus alleen de andere zijde van een baai en komt niet in Torghatten. Maar hij overlegt met zijn collega en meldt dat we om 17.30 uur afgehaald zullen worden in Torghatten. De bus rijdt een ommetje van 6 km om ons daar af te halen. Het busritje is een genoegen. De Noorse jonge meiden lopen al in korte broek en de schooljeugd in de bus zit in hemdsmouwen. Wat is het op land toch veel warmer dan op zee. Torghatten is een geweldige ervaring.

Op de berghelling op het zuiden bloeien orchideeën. En de bus verschijnt op het afgesproken tijdstip! Van Torghatten rijdt hij naar de eindbestemming van de lijn, tevens het eind van de verharde weg. Hij draait daar op een boerenerf. We zijn op de terugweg de enige passagiers in de bus. 

Donderdag 13 juni
Een fantastische zeildag. Ruime wind, blauwe lucht en een aangename temperatuur. Mutsen en handschoenen blijven achterwege en ’s avond op het ankerplekje (Vågsvågen, op het eiland Donna) gaat ook de trui uit.

Op de hoge bergen aan stuurboordzijde tekenen sneeuwpatronen de groeven in de bergen. Aan bakboordzijde liggen lage rotseilanden die zich in de verte met hun lage bruingroene begroeiing aftekenen als Friese stelpboerderijen. We passeerden nog niet de poolcirkel, maar hier gaat de zon vanavond al niet meer onder. We zullen het fenomeen vanuit onze ankerbaai niet kunnen zien vanwege de omringende bergen. Het is moeilijk op tijd te gaan slapen nu het niet meer donker wordt.
Het is ons intussen duidelijk dat de weersvoorspellingen lang niet altijd kloppen. We hechten dan ook weinig waarde meer aan verwachtingen verder dan morgen. Het weer is erg afhankelijk van de plaats. 

Vrijdag 14 juni
De dag begint met een onaangename verrassing. Voor we anker op gaan merken we dat het bakboords want uit de onderste zaling is geschoten. Hans kan gehesen in de mast gelukkig het euvel verhelpen. Er was een borgschroefje verdwenen en waarschijnlijk is de zaak gisteren, bij vlagerige wind waarin we een paar loefpartijen hadden aan lij uit de zaling geschoten. Wat een geluk dat we het opmerken terwijl we op rustig water voor anker liggen en dat we het weer kunnen fixen. Dan volgt een prachtige verrassing. Terwijl we de baai uit varen vliegt een zeearend over. Hij gaat in een boom zitten, waar we hem prachtig kunnen bekijken.

Verder is het vandaag een rustige zeildag, waarbij de motor af en toe even moet helpen om voortgang te maken. We varen door een mooi gebied tussen hoge en lage eilanden en eilandjes. Op de hoge toppen en de noordhellingen steeds meer sneeuw.

Om 17.35 passeren we de poolcirkel, 66 graden 33 minuten.

We drinken er ter plekke een borreltje op. Op een klein eilandje in de buurt staat een poolcirkel monument.

Het stemt tevreden dat we dat binnen een maand na vertrek deze bijzondere noorderbreedte hebben gehaald. Vanavond liggen we vlak boven de poolcirkel heerlijk rustig voor anker in een baaitje tussen Hansøya en Renga. 

Zaterdag 15 juni
Weer een dag vol verrassingen. We vertrekken vroeg van ons ankerplaatsje achter Hansøya. De weersverwachting is: zwakke wind en motregen maar in de middag droog. We plannen naar de Svartisen gletsjer te varen (bij Engen) en van daar ’s middags naar de gletsjer te fietsen/wandelen. Bij het ophalen van het anker zit er een prachtige zeester van wel 20 cm diameter op de ankerketting. Helaas laat hij zich vallen voor er een foto is gemaakt. De wind is weliswaar zwak en het is wat miezerig, maar we bereiken de Svartisengletsjer volledig op zeil. Na de lunch is het droog en we fietsen het verharde pad naar de gletsjer (op advies van onze Noorse tipgever in Brønnøysund), waarbij we de koeienvlaaien, koeien en schapen ontwijken. Vandaar verder de rotsen over klauteren. De gletsjer ziet er prachtig uit. Het is een kleine tong van de op een na grootste gletsjer van Noorwegen en Europa. De heldere blauwe kleur van het gletsjerijs is prachtig. En je kunt aan de rand heel goed zien hoe het slijpsel daar als een polijstpoeder tevoorschijn komt. Indrukwekkend en onbeschrijflijk mooi. Ook vanaf Bellefleur hebben we zicht op de gletsjer. Het plaatje van Bellefleur met op de achtergrond de gletsjer siert jarenlang ons computerscherm.

Zondag 16 juni
Als we van de steiger vertrekken heeft het veerpontje zijn eerste trip al weer gemaakt. Er is weinig wind en de zeilen blijven opgebonden.

Langs de hoge bergen met sneeuw op de toppen hebben we af en toe een doorkijkje naar de grote ijsvlakte van de gletsjer. Het doel vandaag is Støtt, een eilandje voor de uitstekende hoge punt Hanka. Het heeft een erg beschut haventje en we worden verwelkomd door de havenmeester. Hij runt de hele bedoening hier. Als we willen eten in het restaurant zijn we welkom en als we iets uit het winkeltje nodig hebben zorgt hij dat we daar om 14.00 uur als de veerboot aankomt, terecht kunnen. Zijn oude vader bedient ons en laat trots het gastenboek zien, met het verzoek daar ook in te schrijven. We zijn de derde dit seizoen. Later arriveert nog een Noors jacht in de haven. Op de wandeling op het eiland met een mooie ruige heide en moeras zien we o.a. zonnedauw en vetblad, beide vleesetende plantjes.

De weersvoorspelling geeft aanleiding morgenochtend heel vroeg te vertrekken, want dan is er nog gunstige wind voor de overtocht naar Røst, het zuidelijkste eiland van de Lofoten. 

Maandag 17 juni
Het wordt ’s nachts niet donker; we vertrekken om 1.45 uur zonder navigatieverlichting nodig te hebben. De koers naar Røst is niet bezeild, dus opkruisen. Aanvankelijk met minder wind dan voorspeld, maar daarna wakkert de wind aan en de zee wordt ongekend woelig en lastig. Het gebied staat er om bekend, maar we begrijpen het niet bij een diepte van meer dan 100 m. Later neemt de wind af en moet de motor bij. De zee wordt dan ook weer snel comfortabel.

Om 15.00 uur meren we met een voldaan gevoel af in de haven van Røst. We zijn op de Lofoten; ons doel om de langste dag op de Lofoten door te brengen kan worden gerealiseerd. Røst is vrij vlak en omringd door honderden meer of minder hoge eilandjes. Het is prachtig zonnig weer. We verkennen de omgeving. Het meest opvallend is de hectares grote oppervlakken met rekken voor het drogen van stokvis. 

Stokvis op droogrekken, Røst, Lofoten

De meeste rekken zijn al leeg. In een van de grote vishallen mogen we foto’s maken. Een keurmeester sorteert de gedroogde vissen met de hand en een paar allochtonen (ja ook hier) stapelen ze op grote pallets, klaar voor de export naar Italië.

We gaan vroeg naar bed om slaap in te halen. 

Dinsdag 18 juni
De fietsen komen te voorschijn. In dit voorseizoen is de VVV balie nog in het gemeentehuis. We worden op heel plezierige wijze van informatie voorzien. Een bezoekje aan een oude kerkruïne op het noordelijkste puntje is het einddoel van de fietstocht.

Op de terugweg krijgt Willemien een lekke band terwijl we de reparatieset niet bij ons hebben. Hans fietst naar de boot om de pomp op te halen. Intussen is Willemien lopend al een heel eind gevorderd. Met een keer pompen kan Willemien net de boot halen. ’s Middags zeilen we naar Værøy, het volgende eilandje.

We meren af aan een drijvende steiger, die in onze boekjes als gastensteiger wordt aangeduid. Hij blijkt van een verhuurder van visbootjes te zijn, die zelf op dat moment niet aanwezig is. In de loods staan een paar Zweden hun vangst van de dag schoon te maken.

Ongelooflijk, kabeljauwen, sei en heilbotten van 80 cm lang, een kruiwagen vol. Ze snijden er alleen de beste delen af en de rest gaat met de kruiwagen zo weer de haven in. We krijgen een moot mee, waar we de komende twee dagen een flinke maaltijd aan hebben. De Zweden prepareren de vis, verpakken het en stoppen het in de diepvries. Ze hebben na een week visvakantie voldoende voor het hele jaar. Een van de bootjes komt terug en zegt dat we op zijn plek liggen. We zeggen dat we de komst van de eigenaar af wachten, maar dat pikt hij niet en belt meteen de eigenaar. Die kan daarna niet meer anders dan ons allervriendelijkst en met verontschuldiging naar een andere plek in de haven verwijzen, waar we overigens prima liggen, naast een solo zeilende Noor die we al eerder ontmoetten. Het is tijd om de fietsband te plakken maar blijkbaar hebben we niet de volledig reparatieset meegenomen. Gelukkig wel een plakker en solutie en met lepels als bandafnemers lukt het ook. Een naald van een zee-egel lijkt de band lek te hebben geprikt. Later zien we vanaf de steiger mooie zee-egels in het water. De natuur speelt ons parten: we zuigen wier in de toevoer van het toilet. Pas nadat we met een pomp om de bijboot op te blazen de aanvoerbuis hebben leeg geblazen, werkt het toilet weer zoals het hoort. Mooi dat Hans het falen weet op te heffen! In de haven weer geen zicht op de midzomernachtzon. Rond 23 uur komen er wolkenvelden opzetten die ons ervan weerhouden een andere plek met vrij uitzicht op het noorden op te zoeken. 

Woensdag 19 juni
Vandaag verkennen we Værøy. Eerst boodschappen doen bij de Spar en daarna fietsen naar het noorden.

Stokvis op transport naar de sorteerloods, Værøy, Lofoten

De trail, die volgens het foldertje ook een fietsroute zou zijn is niet te fietsen, maar het is een mooie wandelroute. De weg van het kaartje is niet te vinden. We bereiken het één na hoogste punt van het eiland (438 meter) en genieten onderweg van de bloemen, het uitzicht op de rotsen van het eiland maar ook van het Noorse vasteland en de eilanden van de Lofoten. Geweldig om op een afstand van 50 km de met sneeuw en ijs bedekte bergen te zien. Aan boord eten we de kabeljauw die we gisteren van de Zweden kregen. Heerlijk. Als het ’s avonds helderder en droger is geworden verkennen we nog lopend het oude vissersplaatsje Rossnesvågen. Er hangt nog heel veel stokvis. In de winter is het hier 5 graden boven nul en dat is ideaal voor het gaan drogen van de dan gevangen vissen. De vele meeuwen storten zich volgens onze zegsman niet op al die vis terwijl ze er nu wel als de kippen bij zijn als vissers de overtollige resten van hun vangst in het water kieperen.

Donderdag 20 juni
Hans plakt met beter reparatiemateriaal (verkregen bij de supermarkt die werkelijk van alles verkoopt) de band nog eens. We fietsen dan naar de oude kerk op het noord puntje van Værøy. Een mooi kerkje maar helaas in zeer slechte staat en niet open. Kramsvogels bewaken met veel kabaal hun jongen in de bomen rond de kerk. Met de fietsen weer in de bakskist varen we naar Reine over de beruchte Moskenstraum. Daar verdwenen volgens overlevering hele schepen in de maalstroom. Maar met de heersende wind en het geschikte moment in de getij-cyclus is er niets aan de hand. Het uitzicht op de hoge bergen van Moskenesøy is prachtig.

We meren af in Reine, erg mooi gelegen onder een steile wand, met mooie oude kleine huizen op palen boven rots en water.

Reine

Vrijdag 21 juni
We verlaten Reine, slaan de eilandjes Flakstadøya en Vestvågøya over en gaan naar Henningsvaer op het zuidelijkste puntje van het eiland Austvågøya. Het traject is slechts 30 mijl in rechte lijn, maar met opkruisen wordt het een flinke tocht. De hoge ruige bergen op de genoemde eilanden tekenen zich prachtig af. Henningsvær heeft een beschutte, lange haven met veel kades.

Het is duidelijk dat de visserij hier niet meer de belangrijke functie heeft die het vroeger had. Het toerisme is voor de geldstroom belangrijk en dat is te merken aan de hoogte van het havengeld, zonder dat er faciliteiten tegenover staan. 

Zaterdag 22 juni
Vandaag blijven we rustig in Henningsvær liggen. In de ochtend regen maar in de middag klaart het op. Henningsvær is echt toeristisch. Er komen busladingen vol en op een parkeerplaats aan de rand van het dorp staan veel campers. Het aantal bezoekende zeiljachten is op één hand te tellen. We maken een wandeling, doen boodschappen en bezoeken een mooie fototentoonstelling in een pas geopende expositieruimte. Er zijn ook galerietjes met mooi spul. De voor morgen voorspelde harde wind gaat volgens de huidige gegevens niet door. We douchen in een soort B&B, die op het ontbreken van havenfaciliteiten inspeelt en besluiten de dag met een diner in de Fiskekrogen. 

Zondag 23 juni
Van Henningsvær doen we een korte route naar Kabelvåg iets noordelijker op Austvågøya. ’s Middags een mooie route over een bergkammetje gewandeld naar het haventje Storvågan waar we het Lofotenmuseum, een zeeaquarium en een expositie bezoeken. Het museum geeft een goed beeld van het harde leven van de vissers in vroegere tijden. De woninkjes en de boten kan je er goed bekijken. 

Maandag 24 juni
Langs indrukwekkende bergen varen we verder noordwaarts langs de bekende Hurtigruten havenplaats Svolvær naar de ingang van de Raftsund.

De HURTIGRUTEN komen we regelmatig tegen

Een zijtak van de Raftsund is de Trollfjorden, een 2 km diepe nauwe inham met hoge rotswanden aan weerszijden. De Hurtigruten komt met zijn grote schepen hier binnenvaren en kan het schip in de kom aan het eind net rond krijgen. Het moet voor de passagiers een indrukwekkend schouwspel zijn.

Trollfjorden

Het weer is niet stabiel genoeg om een bergwandeling te maken en we varen verder naar de noordwestelijke uitgang van de Raftsund, met op de smalle plaatsen een indrukwekkende stroom van 4 knopen mee.

Toppen in de wolken

Na enkele regenbuien arriveren we in Stokmarknes.

Dat is het noordelijkste haventje dat we ooit met Bellefleur aanlopen! Aan de drijvende steiger ligt al een Noorse zeilboot, een motorboot en de overige ruimte wordt ingenomen door kleine motorbootjes. We vragen om bij de Noor langszij te komen. Dat mag, maar het gaat niet van harte. Ze zijn er niet aan gewend, zoals wij dat in Nederland wel zijn. Later komt er plaats vrij en meren we alsnog zelf aan de drijvende steiger af. In totaal 3 jachten: 1 Noors, 1 Zweeds en 1 Nederlands. Het is opvallend dat we meer buitenlandse jachten tegenkomen dan Noorse. We zijn nu aan de oostkant van de Lofoten bij de eilanden die onder de Vesterålen vallen. Het oceaanwater is glashelder. We genieten van de prachtige wereld op en rond de stenen onder de steiger: zeeanemonen, zee-egels, veel kleine visjes en waarschijnlijk een paar zeekomkommers, met prachtige fluorescerende banen. 

Dinsdag 25 juni
Op basis van de weerberichten kiezen we ervoor een ochtendwandeling te maken op het mooie groene eiland Hadseløya met berkenbos en venige bodem tussen de rotsen.

Een goede keuze, want meteen na terugkomst begint het te regenen. Nu tijd voor een bezoek aan de bibliotheek om internet te gebruiken en daarna een bezoek aan het Hurtigruten museum. In Stokmarknes zetelt van oudsher de hoofdvestiging van de Hurtigruten. 

Woensdag 26 juni
We vertrekken vroeg om met de stroom mee, de Raftsund terug naar de zuidwestkant door te varen. Ons noordelijkste punt laten we achter ons maar het voelt niet als het begin van de terugtocht. De kust van het Noorse vasteland waar we naar toe gaan is nog onbekend.

Om vier uur laten we het anker vallen in de baai Nordland.

We genieten vanaf de boot van het mooie uitzicht en een zeearend die urenlang op een rotspunt zit. In de loop van de avond verhuist hij naar een “vaerde” (een torentje als een omgekeerde emmer dat als markering voor de scheepvaart dient) en daar zit hij nog als we naar bed gaan. 

Donderdag 27 juni
Om 7 uur gaat het anker op. Er is een drempel bij de ingang waar we voor laag water over willen. Het is zo rustig dat we tijdens het varen ontbijten. We zien weer een zeearend vliegen. Met ruime wind, regelmatig genua te loevert, zeilen we zuidwaarts en ankeren in een prachtige baai op een eilandengroep bij het eilandje Hjelløya. De Norske Baotfereniging verrast ons daar met een ankerboei, waar we graag gebruik van maken.

Het is vandaag prachtig zonnig weer met temperaturen boven 20 graden. De eilandengroep blijkt een vogelreservaat te zijn. We zagen een bordje bij twee eilanden en kiezen een ander eiland om even aan land te gaan. Wonderlijk om in zo’n scheren omgeving ineens aan het wadlopen te zijn.

We zien diverse watervogels en ook weer zeearenden. We denken bij een ervan een vis in de zon te zien schitteren in zijn klauwen. Achteraf blijkt ook dit eiland in het broedseizoen verboden gebied te zijn. We geloven de vogels niet verstoord te hebben. De verkenning is ook bedoeld om te kijken of we zo hoog zouden kunnen komen dat we over de bergen van de eilanden de midzomernachtzon kunnen bekijken. Dat blijkt niet het geval en we besluiten om rond middernacht met Bellefleur de zee op te gaan om de midzomernachtzon te aanschouwen. Pas onderweg bedenken we dat de midzomernachtzon geen rekening houdt met de zomertijd. De lokale tijd voor het laagste punt van de zon blijkt 01.07 te zijn dus we laten Bellefleur rustig drijven en drinken een glaasje wijn in afwachting van “het” moment. Hoewel we ons tevoren goed realiseren wat er gaat gebeuren is het toch bijzonder om het echt te zien gebeuren. Een mooiere omgeving om de midzomernachtzon te aanschouwen is nauwelijks denkbaar, er is geen storende wolkjes aan de hemel.

Daarna gaan we terug naar de ankerboei om te slapen. 

Vrijdag 28 juni
Eerst slapen we uit. De dag begint met een dip vanaf de zwemtrap, want we willen toch ook boven de poolcirkel een keer het zoute water in. De onderdompeling duurt niet lang. Daarna met weinig wind van start, maar al spoedig geeft de wind ons flinke vaart. In de middag meren we af in de haven van Bodø. Het is een goede haven met drijvende steigers, omgeven door vissersboten. Bodø zelf toont ook aardig. Er wordt een was gedraaid, boodschappen gedaan en ’s avond nemen we een goede douche. 

Zaterdag 29 juni
Na de koffie vertrekken we uit de gerieflijke haven. De zeilomstandigheden zijn deze dag erg afwisselend. Zo maak je onder zeil een vaart van 7 knopen en een halfuur later lig je te dobberen. Het is mooi weer met een temperatuur boven 20 graden en de zon laat zich regelmatig zien. Op de bergen van het vasteland nog veel sneeuwpatronen. Om half vier laten we het anker zakken in de baai Selvågen op het eilandje Fleina, 15 mijl bezuiden Bodø. We maken een wandeling op het vrij kale rotseiland met toppen van 203 en 224 meter. Die willen we beklimmen maar we worden tegengehouden door moerasgebieden en er is zoveel te bekijken dat we terugkeren zonder de toppen te hebben bereikt. Er zijn meertjes met waterlelies, heel veel orchideeën en prachtige korstmossen.

Een mooie orchidee

Na het eten komt een zeehond de baai verkennen en we genieten van de papegaaiduikers, diverse soorten eenden en een jager. Het is een prachtige rustige avond. 

Zondag 30 juni
Zo een mooi ankerplaatsje verlaten doe je met weemoed: je komt er niet meer terug. Het is zo windstil dat het zeil de hele dag geborgen blijft, alles op de motor. Onderweg zien we een bruinvis zwemmen en in een gebied met kleine eilandjes zien we een grote groep zeehonden, en daarbij ook kleine. Een van de kleintjes drinkt nog bij de moeder. Hans maakt er een filmpje van.

Ik pas goed op mijn pup

Nieuwsgierige zeehonden

We gaan naar Varvær, flink westelijk, dus eigenlijk in de oceaan liggend. Door het stabiele rustige weer durven we dat aan. Er zijn drie ankerboeien. Een is bezet, wij nemen de tweede. We klauteren op de rotsen, verkennen de twee huizen die vlakbij onze ligplaats staan en het bijbehorende gebouwtje met een prachtige poepdoos met ruimte voor drie personen naast elkaar. Zwarte zeekoeten zijn er volop. Ze hebben een mooie witte vleugelvlek en felrode poten. We nemen waar dat hun zeewaardigheid toch te wensen over laat; ze blijken kantelbaar en niet zelf oprichtend te zijn. Eentje vliegt tegen de lijn die we naar de wal hebben uitgebracht en komt op de kop in het water terecht. Met de pootjes in de lucht ligt hij een tijd in het water te spartelen. Maar voordat we de roeispanen in de bijboot hebben om een reddingsactie te ondernemen weet hij toch de goede kant boven te krijgen. Op enkele rotsen in de buurt broeden aalscholvers. De dichtheid van de nesten is verbazend. Het is later op de dag zonnig geworden: weer middernachtzon! 

Maandag 1 juli
Om even over enen checken we de middernachtzon. De huizen staan prachtig in de zon: hun ligging is er helemaal op afgestemd! Tijdens het ontbijt in de zon, lekker in de kuip, zwemmen de zwarte zeekoeten rond de boot. We halen de achterlijn binnen en maken los van de ankerboei. De hele dag zien we in de verte de Svartisen gletsjer. Deels op zeil deels op de motor naar de volgende bestemming: het eiland Lovund waar een papegaaiduiker broedgebied zit. Een eilander adviseert vroeg in de avond te gaan kijken. Dan komen de vogels terug van zee. Het is niet alleen komen. Kennelijk wordt de wacht gewisseld: er vliegen ook veel vogels naar zee. We krijgen de fraaie vogels niet van dichtbij te zien. Maar het is aardig waar te nemen in welk biotoop ze hier broeden: tussen grove stenen en op rots richels. Heel anders dan we in Schotland zagen. Als we aan de terugweg beginnen is het uitzicht op het dorp en de omliggende scheren prachtig. Aan boord bekijken we de nieuwe weersinformatie en besluiten op basis daarvan een verdere route meer door de scheren te programmeren.

Dinsdag 2 juli
We blijven de uitgestippelde route nauwkeurig volgen en vinden de buitenscheren erg mooi. We spotten in het grauwe weer maar één zeehond. We zien tegen onze verwachting in maar heel weinig papegaaiduikers. Die gaan kennelijk behoorlijk ver de zee op. Als we voor anker liggen in de baai van het eiland Hjartøya klaart het op. We gaan later op een andere plek in de baai liggen omdat de wind weer eens uit een andere hoek waait als voorspeld. Daarna kijken we of we het natuurpad kunnen vinden langs Viking graven. We blijken geen goede ontdekkers: geen grafaanduidingen gevonden. Maar de wandeling is wel leuk! 

Woensdag 3 juli
Alweer een bijzondere dag. Deze keer omdat de zon schijnt en de temperatuur zo oploopt dat we in korte broek en blouse zitten. We zeilen de hele dag voor de wind met alleen een voorzeil: de genua of de spinnaker. We gaan door een scherengebied en wanen ons als de bergen er niet zouden zijn op de achtergrond, op de Friese meren zonder dat iemand anders op het idee is gekomen om te varen. Het is hier groen, veel meer bewoning en veel schepen aan steigertjes, maar weinig varend schepen. Geen bijzondere natuurwaarnemingen. We meren af aan een steiger in een klein baaitje van het eiland Straumøya net ten noorden van Brønnøysund. In de avond even op het eiland gestruind. We zijn een paar dagen geleden de poolcirkel weer gepasseerd. Het gaat ’s nachts weer een beetje schemeren. 

Donderdag 4 juli
De tijstroom naar het zuiden benutten we redelijk. Wel maken we even een stop in Brønnøysund. Daar kunnen we bij de supermarkt aan de jachthaven gemakkelijk provianderen. In de winkeltijd worden alle elektrische apparaten weer opgeladen. We kunnen prima vooruit, al is het op de motor. De wind heeft vakantie. We varen langs de Torghatten, de berg met de holte er dwars doorheen. We wandelden er op de heenreis. Tot onze verbazing kijken we vanaf het water door de berg. Foto’s kunnen het bewijzen! Verder zuidwaarts varen we langs de westzijde van Leka. De rotsen hebben daar een prachtige formatie en zijn plaatselijk okergeel van kleur.

Fraai gekleurde rotsen bij Leka

Mooie wolkenlucht bij Leka

Aan het eind van de tocht kan de genua nog even bij. We ankeren in de baai van Solemsvågen op de zuidpunt van Leka. Bij dat dorpje is een grot met muurschilderingen uit de steentijd. We lopen er ’s avonds naar toe. Mooie wandeling maar de grot is gesloten. Alleen toegang met een gids op een beperkt aantal dagen van de week. We hebben een rustige nacht voor anker: de stormwaarschuwing voor het gebied is pas voor morgen! 

Vrijdag 5 juli
Een vroege start. We willen voordat de wind uit het ZW doorzet, in Rørvik zijn. Dat lukt prima. Alles weer op de motor. We zien onderweg in de verte tweemaal een dolfijn. In de haven vermaken we ons met het ontstoppen van de ontluchtingsslang van de watertank. We bezoeken het museum van Cultuur en Visserij Historie, gevestigd in een nieuw gebouw met een prachtige architectuur en genieten van de faciliteiten van de haven, waaronder douche en internet. 

Zaterdag 6 juli
Eerst weerberichten en tochtvoorbereiding afgehandeld en een wandelingetje door Rørvik. Deze hoofdplaats van het district is een klein plaatsje, maar wel met 3 supermarkten en veel gereedschapswinkels en dergelijke. Het is eigenlijk een groot winkelplein met duidelijk een centrumfunctie voor een grote omgeving. De weerberichten duiden op harde wind voor morgen en we zoeken een bestemming waar we in de beschutting kunnen liggen. De keuze valt op Villa Havn, een beschutte baai vlak bij de oceaan, met een drijvende steiger en een houten kade. Als we geluk hebben kunnen we daar afmeren en anders kunnen we er ankeren. We vertrekken om een uur. Eerst opkruisen, dan een stuk op de motor en het laatste traject bezeilen we. De drijvende steiger blijkt bezet en we meren af aan de houten kade. Een uur later vertrekt het zeiljacht van de drijvende steiger en we verkiezen het gemak van stevig afgemeerd liggen in plaats van lange lijnen vanwege het tij van 1,5 m. We maken een wandeling naar de top (ruim 100 m) van het eiland en ontmoeten de achterkleindochter van één van de drie vuurtorenwachters die hier een op steenkool werkende vuurtoren verzorgden. Iedere wachter had een boerderijtje op het eiland. De oude boerderij is nog in het bezit van de familie en wordt als zomerhuis benut. Ze wijst ons op het nest van een stel zeearenden op een kleine lager rots, waar ze vanuit hun huis zicht op hebben. We zijn er bij het binnenvaren vlak langs gekomen maar waren kennelijk te druk met de route tussen de staken. De echtgenoot van de dame ontmoeten we later ook. Ze wonen in het zuiden van Noorwegen en rijden 1000 km naar hun zomerverblijf. Hij was boer maar dat leverde te weinig op. Nu verhuurt hij “hytter” en heeft er nog een andere functie bij.

Bellefleur aan de drijvende steiger bij Villa in het scherenlandschap

Zondag 7 juli
De weersvoorspelling komt uit. Het is guur en het waait hard, windkracht 6 à 7 uit het ZW. We vermaken ons met o.a. wandelen naar de oude vuurtoren.

We krijgen er uitleg van de kleinzoon van de voormalige vuurtorenwachter die er met vrouw, dochter en kleinkinderen ook net is. We treffen het met de wandeling, het is net een zonnige periode. We lopen om de centrale berg en genieten van het fraaie ruige water. De zee is tot vlak op de kust honderden meters diep en de hoge golven lopen met geweld vast op de rotsen. Eerst kleurt het water licht blauw op de ondieptes om dan met veel geweld schuimend uiteen te barsten op de rotsen.

De zee bij Villa met windkracht 7

Later wordt het weer guur en nat en we vermaken ons in de knusse kajuit met lezen en het opslaan van foto’s om ruimte te maken op de Smart Disk’s. Zo’n verwaai dag is eigenlijk best prettig. We verkennen uitgebreid de mogelijkheden voor de verdere route en plannen een tocht voor morgen. Morgenavond krijgen we waarschijnlijk weer buien met harde wind.

 

Maandag 8 juli
De ochtend brengen we nog door bij Villa. We geven de zee tijd te kalmeren. Aan het eind van de ochtend slaan we de fok aan, lunchen vroeg en steken van wal. We varen uit langs een klein rotseilandje waar we het zeearend nest vermoeden omdat we er een zeearend zagen landen en er later vier (twee ouders en de twee jongen van dit jaar) meenden te kunnen tellen. Maar we zagen slechts rots.

Vertrek Villa Hamn

De wind was flink afgenomen maar de zee was nog heftig in beweging. Mooi gezicht dat omrollende en hoog spattende zeewater met fraaie blauwe tinten en echt wit schuim. Af en toe rollen we de fok uit. Het meest varen we op de motor. Hier en daar door echt heel smalle geultjes die soms wel, soms niet bebakend zijn. De route van te voren goed programmeren is essentieel. We moeten continu weten waar we zitten. De oceaan deining is hoog; vier meter schatten we. Bellefleur glijdt er meest rustig overheen. Soms eindigt een golf abrupt en dan klapt het. Als er rotseilandjes voor liggen waar de golven op breken is het er achter meteen veel rustiger. Na achttien mijlen meren we af in Sætervågen. Weer lekker beschut. We zullen hier morgen de stormachtige wind weer over laten komen. De kustwacht heeft al een stormwaarschuwing afgegeven.

Dinsdag 9 juli
Zoals gisteren al gemeld: verwaaid liggen in Sætervågen. Het waait 6 en soms 7 Bft in de haven. We liggen goed afgemeerd. Je kunt merken dat de Noorse vakanties zijn begonnen. Er liggen nu acht bezoekende zeiljachten, we zijn de enige buitenlander. De regenachtige ochtend brengen we lezend door en Hans brengt orde op zaken in het te grote waypoint bestand op de plotter. Gebrekkige software op dat instrument biedt alleen de mogelijkheid om alle waypoints in een keer te verwijderen (en dat is jammer omdat we de op de heenreis ingevoerde waypoints voor de terugreis kunnen gebruiken) of de inmiddels overbodige stuk voor stuk te verwijderen. Het wordt de laatste tijdrovende procedure en de ochtend vliegt ermee om. ’s Middags is het droog en we waaien lekker uit bij een mooie wandeling rondom twee bergjes op het schiereiland. Weer prachtige lage begroeiing op de rotsen: bloeiende heide, mossen, orchideeën. We plukken heerlijke rijpe bosbessen. Morgen belooft het weer goede zeilwind en we bereiden de tocht voor. 

Woensdag 10 juli
Het waait ’s morgens nog lekker. We liggen hogerwal en komen goed tussen de schepen weg. Op de andere schepen is nog geen activiteit als wij om acht uur vertrekken. De dag is echt koud, de thermometer komt net op 10 graden en is onder de temperatuur van het zeewater (13 graden). We hebben een mooie route maar zien er weinig van. Het is grauw en het regent met flinke buien. Maar we zeilen bijna alles zonder kruisen. Prima!

We besluiten naar Brekstad te varen, dat is een eindje de fjord van Trondheim in.

Het blijkt een goed georganiseerde haven. Ook het stadje ziet er goed uit. Veel bouw activiteiten. In de haven veel veerboten. Maar die blijven laat in de avond rustig liggen.

Donderdag 11 juli
Met stroom mee varen we vroeg de Trondheimleia weer uit. Al kruisend ontbijten, bij een vaartje van 7 knopen op golvend water. Maar we schieten lekker op! Het was wel een beetje dom dat we pas deze morgen aan die stroom dachten. Het weer is miezerig en koud. We zijn weer getooid met muts, sjaal en handschoenen. In de loop van de middag breekt de lucht open, met de zon erbij wordt het behaaglijker. Aan het eind van de middag is de wind op. Op de motor het laatste stuk naar Nordvågen, een kleine baai ten NO van Kristiansund. Daar gaan we voor anker. Rond de baai wat huizen. Stemmen van spelende kinderen. We drinken in de kuip nog een biertje. Het lijkt een rustige nacht te worden.

Vrijdag 12 juli
Een ontbijt met een zacht gekookt eitje bevestigt dat het een bijzondere dag is. De schipper wordt een jaartje ouder. Het is windstil en de baai waar we geankerd liggen is spiegelglad. Dat levert een prachtig panorama bij het ontbijt. We starten de motor en vertrekken. Op open water is er even voldoende wind om de zeilen het werk te laten doen, maar de stroom is tegen en dan kom je er laverend niet. De bestemming is Grip, een klein eilandje voor de kust. We zijn nieuwsgierig omdat er lovend over wordt geschreven in de gidsen en we hebben beide aan boord het boek GRIP van Stephan Enter gelezen. Hij schijnt de naam van het boek mede naar aanleiding van dit eilandje gekozen te hebben, hoewel het eilandje zelf in het boek niet genoemd wordt. Het boek speelt voornamelijk op de Lofoten.

Viskwekerijen langs de route naar Grip

Vissersbootje omgeving Grip

Grip is een miniatuur Urk uit de Zuiderzee tijd. Een bolle rots, vol gepropt met huisjes en wandelpaden er tussendoor. Een zeer oude Stafkirke met oude muurschilderingen op de houten wanden en een mooi drieluik, is de belangrijkste bezienswaardigheid.

Het eilandje Grip

De kade op Grip is al bezet

Ze hebben niet gerekend op het toeristenseizoen

Na Grip hebben we een goede zeilwind naar Kristiansund, een stad met een grote haven, waar we beschut liggen.  De dag wordt besloten met een diner in een goed visrestaurant met lokale specialiteiten. De windvoorspelling is voor ten minste twee dagen 6 à 7 Bft uit het ZW en we moeten een schiereiland (Hustadvika) ronden met een als lastig en ruw bekend staande zee. Daar is beter weer voor nodig.

Zaterdag 13 juli
De eerste van een serie verwaaidagen in Kristiansund verloopt erg rustig. Er ligt een depressie voor de kust met daarin wind van 8 en 9 Bft. Het duurt een paar dagen voordat die afzwakt en er zit geen schot in het verplaatsen. Hier in de haven merk je er niets van behalve af en toe wat regen. De ochtend verloopt met boodschappen doen en email afhandelen. Uit de ontvangen berichten maken we op dat het weblog door vele “thuisblijvers” wordt gelezen. Hans maakt een afspraak bij een kapper (vandaag geen optie meer), onder voorbehoud dat we maandag nog hier liggen. Gelukkig informeert hij op de drempel nog even naar de prijs: ongeveer € 75. De afspraak meteen maar afgezegd!

Kristiansund ligt op vier eilanden die met bruggen met elkaar verbonden zijn. ’s Middags maken we een wandeling langs een oud museumwerfje en het Klipvis museum. Met een pontje terug naar het eiland waar de jachthaven ligt. Verder vliegt de dag voorbij met lezen en dergelijke. 

Zondag 14 juli
De tweede verwaai dag komen we ook goed door. Wat klusjes aan boord. En we hebben de NRC’s van vrijdag en zaterdag beschikbaar en de tijd ervoor! We maken in de middag een wandeling in de regen en met de pont naar een stadsdeel op een ander eiland. Weinig bijzonders gezien. Over een brug van 38 meter hoog terug, waar we ons bovenop schrap moeten zetten om niet omver geblazen te worden zetten. Gerustgesteld dat we niet voor niets in de haven liggen, keren we terug aan boord. 

Maandag 15 juli
Echt ander weer zit er de komende week nog niet aan te komen, het blijft regenachtig. Maar in de komende nacht zal de wind afzwakken. We zijn van plan morgenochtend te vertrekken.
Kristiansund is vanouds de stad van de klipvis; nu is aardolie een belangrijke economische drijfveer. We bezoeken ’s middags het aardoliecentrum. Mooie uitleg over de aanpak van de enorme gas en olievelden in de Noorse Zee en van het belang daarvan voor Noorwegen. Verder boodschappen gedaan voor de komende dagen, de wasmachine aan het werk gezet en uitgebreid gebruik gemaakt van de internet faciliteit die de openbare bibliotheek biedt. We hadden een hele studiekamer voor ons tweeën tot onze beschikking.

Dinsdag 16 juli
Om even over zes verlaten we Kristiansund. Het is droog. Op zee zien we in de verte Grip liggen. Daarna begint het te miezeren, de wereld wordt klein. De hele dag regen, soms behoorlijke plensbuien. Een flink stuk van het traject motoren we, een ander flink deel helpen de zeilen de voortstuwing van de motor, een klein deel kunnen we echt zeilen, opkruisen wel te verstaan. Kleddernat varen we Ålesund binnen, al is het dan heel even droog. Hans gaat meteen aan de slag om de olie te verversen. Hij ziet dat er koelvloeistof uit het interne koelsysteem heeft gelekt. Nadere analyse morgen. 

Woensdag 17 juli
Er zou vandaag wel te varen zijn achter de eilanden, maar morgen waait het echt hard. We kiezen ervoor ook deze dag in de zeer beschutte haven van Ålesund te liggen. Het is de hele dag miezerig zodat de zeilpakken nog niet droog worden. De koelvloeistof blijkt via het expansieventiel te zijn ontsnapt, maar er kan nauwelijks worden bijgevuld. Waarschijnlijk is de motor tijdens intensief gebruik warmer geweest dan normaal. Even in de gaten blijven houden. Bij de VVV halen we een boekje met stadswandeling en lopen die. Ålesund is na een verwoestende brand in 1904 geheel in Jugendstil opgebouwd en die stijl is bewaard gebleven. Dat maakt het een erg bijzonder en leuk stadje. Er zijn veel musea, kunstgaleries en luxe winkels. Dat heeft ongetwijfeld ook te maken met de mogelijkheid om hier gigantische cruiseschepen af te meren. Er liggen vandaag twee zeekastelen aan de kade.

De haven van het jugendstil stadje Alesund

Donderdag 18 juli
Vandaag is het echt verwaaid liggen. Zelfs in de beschutte haven is de wind aanwezig, maar de voorspelde regen is er om 10 uur nog niet. De weervoorspelling voor de komende week ziet er beter uit. Niet veel wind, maar wel uit richtingen die ons beter uit komen. Na het doen van de boodschappen zullen we een paar musea bezoeken en weer de bibliotheek gebruiken voor internet. 

Vrijdag 19 juli
We hebben een mooi plan. Onderweg naar de kaap Stattlandet komen we langs het eiland Runde waarop veel vogelreservaten zijn. Normaal vaar je langs de oostkant maar met het rustige weer willen we langs de rotsen met de broedgebieden aan de westkust. Rustig weer kan ook betekenen dat je de motor bij moet zetten; zo ook nu.

En dan blijkt dat het eerder gemelde verlies van koelwater ernstiger is dan we hadden aangenomen. Bij een hoger toerental komt er water uit het expansieventiel en veel meer dan we op grond van de inhoud van het koelsysteem voor mogelijk houden. We kunnen niet anders bedenken dan dat het zeewater moet zijn. Door de aanwezigheid van koelvloeistof is het lastig proeven, maar we achten de kans op zout water groot. Toch vreemd dat een lek tussen gesloten koelsysteem en buitenwater tot verhoogde druk in het koelsysteem zou leiden. Een telefoontje naar onze technicus in Makkum bevestigt dat onze verbazing terecht is, hij kan ook geen andere verklaring bedenken. Het vergt reparatie omdat het koelsysteem corrodeert wanneer er zout water in komt. We zoeken in de havengidsen naar een geschikt haventje met een werkplaats. Dat brengt ons naar Fosnavåg, waar we op vrijdagmiddag 4 uur aankomen. Niet zo’n gunstig tijdstip om service te verkrijgen. In de haven wel veel grote vissersboten, maar geen motor werkplaatsen. Dan ontdekken we achter in de haven een reddingsboot. De boten van het Norske Rettning Selskapet zijn continu bemand met minstens drie bemanningsleden. De assistentie is alleen gratis wanneer je lid bent. Reden waarom wij ons voor de reis als lid hebben aangemeld. We vragen aan de kapitein of hij ons een adres van een servicewerkplaats kan geven. Zijn reactie is: als je lid bent kunnen wij je ook technisch advies geven en hij stuurt de technicus op ons af, die ons verhaal ook niet gelooft en zelf gaat analyseren. Als hij na een half uur constateert dat er 2 liter vloeistof uit een systeem met 4 liter inhoud is gevloeid zonder dat het bijgevuld kan worden bevestigt hij onze conclusie en krijgen we het adres van een firma elders op het eiland, die ons waarschijnlijk kan helpen. Het is dan inmiddels half zeven. Het weekend daar blijven en maandag afwachten of we geholpen kunnen worden, spreekt ons niet aan. Er is morgen goede zeilwind om de kaap te ronden. Wachten we tot zondag dan komt de wind uit een betere richting maar veel zwakker en dan is de kans groot dat we het niet zonder motorgebruik redden. We kiezen er voor morgenochtend om 6 uur te vertrekken naar Maløy, waar een Volvo Penta dealer zit. 

Zaterdag 20 juli
We vertrekken op het geplande tijdstip. De motor hoeft alleen gebruikt te worden bij het vertrek en in een nauw geultje waar we niet kunnen kruisen. Verder gaat alles prima op zeil. Een telefoontje naar de Volvo Penta dealer levert inspreek mogelijkheid op een antwoordapparaat op. We melden het probleem en geven aan maandagochtend in Maløy contact op te nemen. En dan maar hopen dat het bandje niet in het Noors gemeld heeft dat ze wegens vakantie gesloten zijn. De bergen en ook de kaap zijn meestal in nevelen gehuld maar ook dat levert fraaie beelden met mooie belichting op. Het is een prachtige zeiltocht vandaag. De stuk of tien jachten die we tegenkomen of die ons inhalen, varen allemaal op de motor. In Maløy waren we op de heenweg ook al geweest. Toen was de gastensteiger nog in de maak, nu is hij gereed, in gebruik en stinkend duur. 

Zondag 21 juli
Een rustige zondagochtend met een wandeling langs de kade voert ons weer naar een reddingsboot, waar we vragen naar geschikte reparatieservice in Maløy. Ze verwijzen inderdaad naar de Volvo Penta dealer die we opgespoord hadden en geven een alternatief als die niet beschikbaar is. De machinist van deze boot geeft uitgebreid toelichting op het euvel als we vragen of het kwaad kan om het pas in Nederland te laten verhelpen. Samenvattend: als je nog langer plezier van je motor wilt hebben moet je het zo snel mogelijk laten verhelpen. We maken een wandeling rond een meertje en aan het eind van de middag zoeken we een kade op in de buurt van het servicebedrijf, zodat we daar morgenochtend vroeg kunnen aankloppen. We hebben geluk; een vrij plekje aan een nogal gammele steiger blijkt toevallig bij de Volvo Penta dealer te horen, hoewel dat vanaf het water niet zichtbaar is. 

Maandag 22 juli
De vrees voor bedrijfsvakantie blijkt gedeeltelijk terecht. Vandaag is alleen de baas zelf aanwezig en hij heeft een klus die vandaag klaar moet. Hij informeert bij een collega of die mensen beschikbaar heeft, maar dat is niet het geval. Morgen komt er wel een tweede monteur, die is echter ook al grotendeels bezet. Maar de baas is bereid te adviseren hoe zelf de demontage van de koeler te doen. Eerst moet een meubelpaneel naast de motor echt verwijderd worden. Dat is breekwerk maar door zorgvuldig te werken kan het later weer redelijk netjes afgewerkt worden. Het demonteren van het koelsysteem gaat daarna vrij vlot. Het systeem ligt nu in de werkplaats te wachten op het onderzoek naar het defect. De baas zegt dat vandaag nog te zullen doen. Het is vandaag prachtig zonnig en warm weer, met wind uit een gunstige richting voor zeilen richting zuid. Maar ja ….. De uitslag van de test is bijzonder: geen lek in de koeler! En dus kan er daar ook geen zout water bij komen. Dan bedenken Hans en de dealer elk afzonderlijk dat er bij een van de moffen waarmee de slangen op het koelsysteem zijn gemonteerd een menging van zout en zoet water kan optreden als die niet goed geklemd zijn. Bovendien heeft Hans bij het demonteren gevonden dat er resten van zeewier op een filter zaten. Achteraf kunnen we daarmee de opgetreden euvels als een gevolg van een verhoogde weerstand bij de filterzeef verklaren. Alles kan weer gemonteerd worden. Dat is een hele klus. Alleen het weer plaatsen van de korte, gebogen slang tussen pomp en koeler lukt Hans niet. De dealer die ’s avonds ook nog bezig is, springt bij en hem lukt het wel. Al merkt hij op dat het alleen ging met gebruik van een schroevendraaier in de slang en dat hij hoopt dat het geen defect heeft veroorzaakt. We draaien proef en constateren geen lekkage. Het is na middernacht als we onze kooi opzoeken. Al met al was dit vandaag een geweldige hands-on training koelsysteem. Beter kun je hem niet krijgen. 

Dinsdag 23 juli
Hans doet de laatste montages. We laten de ombouw van de motor weg, dan kunnen we gemakkelijk een oogje op het koelsysteem houden. Vol goede moed op weg zuidwaarts, zeilend langs prachtige bergen.

We ankeren in Dombevåg aan de westzijde van het eiland Hovden. Het is een natuurlijke haven die door haringvissers vroeger werd benut als vluchthaven. Een bewoner van een van de vakantiehuizen toont ons zijn krabbenvangst en vertelt over de geschiedenis van de baai. We liggen er volgens hem veilig, ook al zijn er vooral ’s nachts valwinden van de hoge berg aan de noordzijde. We hebben redelijk vertrouwen in het succes van de reparatie; het waterverlies uit de koeler was klein. Hans brengt een groot gedeelte van de avond sleutelend door. Hij monteert de weggebroken wand van de motoromkasting. Bovendien ontdekt hij dat de zeewaterpomp van het koelsysteem, waar we vorig jaar lekkage hadden, en waar we vorige week al enkele druppels hadden zien komen, ernstiger is gaan lekken. Pas laat gaan we slapen. 

Woensdag 24 juli
Dombevåg is een prachtige baai! Pas na de koffie varen we weg. We toekelen rustig het nauwe watertje naar zee door. Met wat hoger toerental op zee gaat het accu alarm af. We stoppen de motor en dobberen op de genua in de goede richting. Hans vindt het euvel. Bij het monteren van de motorombouw is er een kabel van de dynamo anders komen te liggen waardoor de koelvin van de dynamo de kabel kon doorslijpen. Voordat dat helemaal gebeurde kwam er kortsluiting met het alarm als gevolg. Hans repareert de kabel en we kunnen de motor weer gebruiken. Pas in de loop van de middag kunnen we op zeil een redelijke snelheid halen. We gaan voor anker in een kleine baai bij een vogelreservaat. We zien er geen bijzondere vogels. We ontdekken wel dat het koelsysteem nog steeds niet helemaal in orde is. Hans draait alle bevestigingen nog eens aan, maar heeft daarbij het gevoel dat dat ook zijn risico’s heeft. Een rustige plek maar diep slapen is niet aan de orde. 

Donderdag 25 juli
Er is iets mis gegaan met het zetten van de wekker. Pas om half tien worden we wakker. Snel anker op en onderweg ontbijten. Stralend weer en geen wind. We varen door de Krakhellesund naar het zuiden.

Nemen foto’s van de imposante bergen van Sula met mooi conglomeraat gesteente. Later zien we een plaatsje met watersportactiviteit, Dingha, het is gauw uitgezocht dat de diepte daar past voor Bellefleur. Het haventje biedt ons alles wat we nodig hebben: een winkel, waterslang, vuilcontainer en douches! De uitstekende faciliteiten zijn ondergebracht in een oude kuiperij van haar grootvader vertelt de eigenaresse trots.  ’s Middags varen we verder en ankeren in een baai aan de oostzijde van Mjømna: Nappsvågen. Hans constateert dat er een liter koelvloeistof toegevoegd kan worden en dat die vloeistof verdwijnt door een lek in de rubberen mof met dubbele aansluiting aan de voorzijde van de koeler, waar alle eerdere problemen ook mee te maken hadden. Het is duidelijk we ontkomen er niet aan dat er nieuwe en aansluitmoffen worden gemonteerd. Hans vindt op internet de dealers van Volvo Penta en stuurt een e-mailbericht aan de dichtstbijzijnde in Litlebergen. 

Vrijdag 26 juli

Hans fotografeert de spiegelingen rond de ankerplek Nappsvågen voor we vertrekken om half zeven. Alweer geen wind! Noodgedwongen op de motor naar de dealer in Litlebergen. We draaien weinig toeren maar de zichtbare lekkage is groot. De route loopt door een drukke scheepvaartroute en door hele smalle fjorden waar we stroom kunnen verwachten. Redenen om de adrenaline op wat hoger niveau te krijgen. Hans belt na negenen met de dealer. Zij kunnen ons niet helpen maar hebben de gegevens doorgestuurd naar een hoofddealer in Søreide ten zuiden van Bergen. We checken de e-mail en constateren dat het betreffende bedrijf al heeft gemaild dat de niet aanwezige onderdelen er maandag kunnen zijn. Hans meldt dat we eraan komen en verzoekt de ontbrekende onderdelen te bestellen. We vinden een aanlegplaats om het koelwater niveau te controleren. We combineren laten afkoelen van de motor met de lunch. Er kan maar weinig water worden aangevuld. Gerustgesteld vervolgen we de mooie route. We zien een zeearend belaagd door een zwerm meeuwen. Toch landt de arend op een eilandje en trekt zich niets aan van de duikvluchten van de meeuwen. Even later zien we de arend met iets in de klauwen opvliegen, weer achterna gezeten door de meeuwen. Zij zullen een kuiken moeten missen. We besluiten Litlebergen te passeren en kijken naar geschikte overnachtingslocaties verderop. Dan steekt er ineens wind op, die benut kan worden om direct naar Søreide te gaan! We meren af in de haven bij de dealer om acht uur: 43 mijl opgeschoten. Een blik in het koelwatersysteem leert dan dat er weer flink wat water is verdwenen. Blij dat we op de plek voor de definitieve reparatie zijn! Bij de lokale supermarkt kopen we een ijsje om dat te vieren. 

Zaterdag 27 juli De afgelopen dagen hebben vooral in het teken gestaan van het bewaken van de kwaliteit van de koeling van de motor. De dealer heeft zijn winkel op zaterdagochtend open en we kunnen de aanwezige onderdelen meteen krijgen. Dat betekent dat Hans de zeewaterpomp kan repareren door er nieuwe simmeringen in te monteren. Verder wordt de montage van de rubber mof en slang, die maandag zullen arriveren, voorbereid. Ook hier is men, vanwege de vakantie, blij dat we de zaken zelf willen monteren en als het nodig is kunnen we daarbij advies krijgen. De dag begint met een zacht regentje, maar ondertussen schijnt de zon weer. 

Zondag 28 juli
We nemen de bus naar het centrum van Bergen, een klein half uurtje. Na een bezoekje aan de touristinfo, een lekker bakje koffie en een wandeling door het oude Bryggen. Daarna met de bus naar het Grieg Museum voor een rondleiding door het Grieg huis en een lunchconcert.

Erg aardig en interessant te zien welk aangenaam plekje Grieg in Bergen als zomerverblijf opbouwde. Intussen is het buiig geworden en daarom besteden we de resterende middag in het interessante Kode Museum, waar Noorse moderne kunst en een grote variëteit aan exposities te vinden is. De middag vliegt voorbij. Bergen is een mooie stad en we hebben het gevoel het ruige noorden achter ons te laten. De temperatuur is de afgelopen week erg aangenaam. De komende week belooft veel regen en dat hoort bij deze streek.

Maandag 29 juli
Om 9 uur kan Hans al beginnen met het monteren van de nieuwe mof en hij waant het getuigschrift onderhoudsmonteur koelsystemen scheepsdieselmotoren al boven zijn bed. Maar het monteren lukt niet en met hangende pootjes haalt hij er een monteur bij. Die komt snel tot de conclusie: past niet, verkeerde artikelnummer. Bij het bestellen geen rekening gehouden met het feit dat er vaak diverse series van een type motor verschijnen. Een onderdeel besteld voor serie C, en onze motor behoort tot serie B. Voor straf een dag extra in Søreide. We doen wat onderhoudsklussen en maken ’s middags een wandeling naar de nabijgelegen bergtop. Bergen ligt tussen 7 bergen en in het voorjaar is er een sportief festijn, waarbij op een dag alle 7 toppen beklommen moeten worden. Dat trekt duizenden deelnemers. Afgelopen nacht was er veel wind en regen, overdag wisselend bewolkt met af en toe een bui. Morgen rond het middaguur zal de goede mof er zijn. 

Dinsdag 30 juli
Een rustige start. De mof arriveert om elf uur, Hans meteen aan de slag. En… hij krijgt vanavond een diploma boven zijn bed. Alles functioneert weer! Aan het begin van de middag steken we van wal. Op de motor, bijna geen wind. Daarna wel zeilen, uren in de regen die tijdelijk met bakken naar beneden komt. Maar het is dubbel genieten als het weer droog wordt. We liggen in Bekkjarvik. Er is net een haven voor passanten bijgebouwd en we douchen in een net opgeleverd gebouw. Heerlijk schoon en fris gaan we morgen weer verder! 

Woensdag 31 juli
Vandaag een afwisselende zonnige en bewolkte dag. Prachtige wolkenluchten die hun lading niet boven ons loslieten! Vrijwel alles gezeild. Een route die 30 mijl lang was, kost ons opkruisend meer dan 45 mijl. De stroom stond deels flink tegen. Dan schiet het niet hard op. We zien anderen niet dat Spartaanse gedrag vertonen. We hebben een stekje in Bømlahamn. Op een plek die eigenlijk niet voor gasten is bedoeld en waarschijnlijk hoort bij een vrij grote vissersboot. We zijn benieuwd of we er ineens weg zullen moeten. We zien niemand die we om toestemming kunnen vragen. De gastenplaatsen (twee) waren al bezet. De haven is een mooie kleine baai met wat huizen meestal met botensteiger. 

Donderdag 1 augustus
Een dag met weinig wind, met meer zon dan verwacht. Het deel van het traject dat we zeilen is verwaarloosbaar. Uren motoren en weer de stroom tegen, ook al hadden we het tij goed uitgezocht. Die bijna voortdurende noord gerichte stroom langs de Noorse kust merken we goed!
Vanochtend om zeven uur vertrokken, en om half vier afgemeerd in Skudeneshavn. Dit is een bijzonder plaatsje met mooie oude huizen die stammen uit de booming haring tijd. Ze hebben de oude haven helemaal ingericht op het ontvangen van jachten. We zullen er van genieten: morgen een verwaai dag met 6 Bft uit het ZZO. Daar gaan we niet tegen op boksen. 

Vrijdag 2 augustus
Een mooie dag. Het waait op zee hard maar in de beschutte haven merk je het niet. We laten ons allebei knippen, voor een veelvoud van de Enschedese kapper maar een fractie van de prijs die er in Kristiansund voor gevraagd werd. ’s Middags wandelen we naar een zandstrandje tussen de rotsen en bezoeken het “gammele Skudenes” wat erg mooi gerestaureerd is.

’s Avonds genieten we van kreeften die gevangen waren voor de kust van Skudenes. Met een aardappelsalade en diverse slasoorten een zalige maaltijd! 

Zaterdag 3 augustus 
Gisteravond leek de weersverwachting voor vandaag ineens een stuk beter. Nog wel een zuidelijke wind zodat we moeten opkruisen, maar nu droog, terwijl voorheen een regendag was voorspeld. We wachten nog een onweersbui af en vertrekken dan vol goede moed. De onweersbui blijkt echter gevolgd te worden door een hele serie, met plenzen water en regelmatig windkracht 7. We besluiten niet verder naar Tananger op te kruisen maar verleggen de koers naar Stavanger. Dan varen we het laatste deel op beschut water. Daar aangekomen klaart het op. De les is om altijd de actuele weersinformatie te bekijken in deze instabiele weerssituatie. We besluiten ’s middags alsnog naar Tananger te varen. Maar……. een inspectie onder de vlonders wijst uit dat het koelwater vermengd met zeewater via het expansie ventiel in de boot loopt!! Dat is balen. We keren om en zoeken een Volvo Penta dealer in Stavanger op. Nu liggen we voor het derde achtereenvolgende weekend bij een Volvo Penta dealer. Het is weekend, dus niemand te bereiken en eerst maar weer wachten tot maandag. Omdat het probleem nu weer opduikt zijn we bang dat we de werkelijke oorzaak niet te pakken hebben. Nu moet een dealer de zaak met de hele historie erbij eerst analyseren voor verdere stappen worden ondernomen. 

Zondag 4 augustus 
Hans is in de morgen toch weer aan het sleutelen gegaan na alles nog weer overdacht te hebben. De slangenklemmen om de nieuwe mof konden behoorlijk worden aangedraaid. Na die actie op diverse manieren proef gedraaid en alles in orde bevonden. Nieuwe koelvloeistof in gebracht, want een mengsel met zeewater dat is funest. Pas om vier uur verlaten we ons stekkie bij de Volvo Penta dealer. De wind is pittig voor het opkruisen. Maar gelukkig is het kruisrak beperkt van lengte. We meren om zeven uur af aan een kade met roestige bolders. Na het eten het koelsysteem gecheckt en gelukkig alles okay! Morgen weer veel wind en pal op de kop voor een lang traject. We varen zoals het er nu naar uitziet morgen alweer niet! 

Maandag 5 augustus 
Inderdaad: we liggen een dag in Tananger. We bestuderen de weersituatie van de komende dagen. Zoals het er nu uitziet blijven we hier tot morgen eind van de middag en zeilen dan linea recta naar Nederland. We benutten een periode met westelijke en noordelijke wind. Het wordt een lange tocht van drie etmalen. Een volgend bericht plaatsen we waarschijnlijk pas als we in Nederlandse wateren zijn. 

Vrijdag 9 augustus over de thuisreis 
Vanmiddag om 13.45 arriveren we in Makkum. Het is een buitengewoon mooie en boeiende thuisreis geworden.
Dinsdag is het in Tananger aanvankelijk regenachtig met nog steeds zuidenwind. In de loop van de middag draait de wind en, geheel volgens de voorspelling wordt het daarna droog. We lagen aan een kade zonder elektriciteit en benutten een vrij plaatsje aan de steiger met stroomvoorziening. In een paar uren laden we onze batterij gevoede apparaten (tandenborstel, scheerapparaat, telefoons) en de boord accu’s op. Om 16.30 uur het zeegat uit. Aanvankelijk met een rif in het grootzeil. De zee is wild en ongemakkelijk, maar het schiet flink op. Tegen de nacht wisselen we het grootzeil voor de genua, om in de nacht geen klapgijp risico te hebben.

Woensdagochtend worden we aanvankelijk door een dolfijn begroet, die al snel weer verdwijnt. Maar binnen een kwartier zijn er vier, die in de nog flinke golven een geweldige show rond de boot geven.

Verder zien we af en toe een paar vogels zoals Jan van Gent, zeekoet, meeuwen, maar vrijwel geen schepen. In de nacht varen we langs een paar gigantische Deense olie en gas platforms.

Donderdag ochtend steekt de wind opnieuw op maar hij blijft Noord. We passeren ’s middags de diepwater scheepvaartroute boven Terschelling. Tegen de avond draait de afgezwakte wind naar het westen en het laatste stukje varen we aan de wind.

’s Nachts passeren we zonder problemen de scheepvaartroute van het kustverkeer boven Terschelling. Er is een prachtige sterrenhemel en de zee licht. Ondanks de vermoeidheid kunnen we van deze prachtige nacht genieten. In het Stortemelk, boven Vlieland worden we ingehaald door een drietal vissende kottertjes. We horen via de marifoon dat ze zich bij de verkeerscentrale melden en dat ze worden gewaarschuwd voor een zeiljachtje dat voor hun uit vaart. Voor de zekerheid meldt Willemien Bellefleur ook even bij de centrale, wat op prijs gesteld wordt. Een van de vissers meldt: “Mevrouw wat doe je hier in de nacht; in de nacht is alleen maar ongedierte op het water”.
Vrijdagmorgen half vier meren we af in de voorhaven van Vlieland.
We hebben een prachtige en snelle overtocht gehad. De tracklijn op de plotter is een rechte lijn tussen Tananger en Vlieland.
We zetten de wekker om 7 uur, maar we worden net even eerder gewekt omdat een van de tussenliggende schepen wil vertrekken. Omdat de trossen los moeten vertrekken we ook meteen maar. Er staat een pittige zuidenwind en op sommige stukken moeten we opkruisen. We hebben een dubbel gereefd grootzeil en gereefde genua. Het laatste stukje, de Boontjes, moet op de motor.
In onze jachthaven worden we aangenaam verrast door de netheid en verzorgdheid van het terrein. We begonnen ons de laatste tijd te ergeren aan het slechte onderhoud en de rommeligheid. De eigenaren hebben de situatie kennelijk ook onderkend.
We zorgen er voor dat Bellefleur ook goed toonbaar is en maken buiten schoon schip. Het is een fijn schip, ondanks de kuren die de motor de laatste weken heeft vertoond. We hebben weer ontzettend veel complimenten voor het schip gekregen en daar zijn we kennelijk gevoelig voor.

Voor de liefhebbers van getallen: aantal gevaren zeemijlen 3051; aantal motoruren 241.

Van het thuisfront horen we goede berichten. Alles goed met kinderen en kleinkinderen. We verlangen er naar hen dit weekend te ontmoeten. Ook de oppassers in ons huis melden dat alles in orde is en dat ze een goede tijd hebben gehad.

Terugblik.

Eerste vereiste voor het genieten naast een goed uitgerust jacht: warme en droge kleding. Die hebben we toch vaak nodig gehad. De spinnaker kwam zes maal uit de zak. Veel opkruisen, weinig ruime rakken. De weerstatistieken voorspellen zowel voor de heenreis als de thuisreis overwegend tegenwind en ze bleken uit te komen. Geregeld de motor (er bij) nodig gehad wegens te zwakke wind. Er is erg veel in beschut fjordengebied of zo je wilt scherengebied te varen, maar er zijn een aantal kapen waarvoor een gunstige wind en tij afgewacht moest worden.

Heerlijk lange dagen. Middernachtzon lang niet elke avond boven de poolcirkel waar te nemen: bergen en wolken spelen daarin mee. Maar het bijzondere licht en het fenomeen zelf: schitterend! Niet alleen de Lofoten maar ook de hele Noorse kust en vooral de provincie Helgeland zijn prachtig. Dit gebied is op zich al een prachtig reisdoel.

We zien met erg veel voldoening op deze reis terug.

 

Gebruikte gidsen, pilots en boeken.

Norway Mainland coasts, fjords and islands, including Svalbard and Jan Mayen, Judy Lomax, RCC Pilotage Foundation ISBN 978 184623 284 8

Havneguiden 2 Langesund – Lindesnes, Hanne Engevik, Jørn Engevik, Skagerrak Forlag AS ISBN 82 92284 12 5

Havneguiden 3 Lindesnes – Bergen, Hanne Engevik, Jørn Engevik, Espen J. Kolbræk, Skagerrak Forlag AS ISBN 978 82 92284 19 3

Havneguiden 4 Bergen – Kirkenes, Jon Amtrup, Skagerrak Forlag AS ISBN 978 82 92284 42 1

Lofoten Nordmeer-Kűsten, Entdecken und Erleben, Rolf Reinicke, Delius, Klasing & Co. ISBN 978 3 7688 1925 1

Georg Schuster, 100 Häfen in Norwegen, Oslo bis Spitsbergen (ouderwets en niet meer te koop).

Den Norske Los boeken, oude edities 2B, 3, 4 en 5.

Noorderzon, een droomreis naar de Lofoten (2008), Rob Peters, Hollandia. ISBN 978 90 6410 498 5.

 

Gebruikte verslagen van clubgenoten NVvK.

Easy Going, Frits en Joke Bartels,  reis 2012 (verschenen in jaarboek 2013)

Sirius, Maarten IngenHousz, Zomerzeiltocht langs de Noorse westkust naar de Lofoten, 2009 (eigen editie, digitaal)

Swanneblom, Henk Rouwe, 2010

 

Latere verslagen van clubgenoten.

Vlieger, Joep Dirkx, jaarboek 2016

Mischief, Adriaan van Walsum, jaarboek 2016

Passe-Partout, Peter en Jeannette Engelhart, jaarboek 2014

Stella, Bert Joosse, jaarboek 2013

Horus, Ton en Willy Gilles, jaarboek 2013

De Drie Gratieen, Ab de Wijn, jaarboek 2013

 

Gebruikte kaarten.

Kaarten sets Båtsportkarte series D, E, G, H, J, K en L.

Meer dan 80 kustkaarten vanaf de 58^ste breedtegraad van een collega kustzeiler!

Overzeilers.